Thursday, June 13, 2019

Patling chuan...

Thufingte 22:6 - Naupang chu a kalna awm kawngah chuan zirtir ula, A upat hun pawhin a thlah lo vang.
 

Mipate hi chi thlah tura khuanu duan anni ngei ang, amaherawhchu Patling ni tur chuan mi bik nih a ngai thung.

Naupangte’n PA an chawimawina NI bik hmang tura ruahmanna hi Spokane, Washington-ah a intan a. Kum 1909-a NUTE NI thuchah Sonora Smart Dodd-i’n a ngaihthlak atanga rawn in-mun a ni. Sonora-i hi a nu in a thihsan hma avangin a pa William Jackson Smart-a’n a enkawl seilian a, atana a hlutzia hi a PA hriattir ngei a duh. Nu leh Pa nih fawmin huaisen leh inpumpek, hmangaih taka enkawlin a pa hian an unauza a chawilian a. A pa pian thla June chawiin PATE NI hmasaber hmanna atan June ni 19, 1910 chu a thlang ta a ni.

 Kum 1935 khan PATE NI Silver Jubilee pualin lehkhabu buatsaih a ni. Chu lehkhabu te-takte ah chuan tihian a inziak, ‘He NI lo chhuahna hi kum 37 liamta a Washington tlang pakhat Big Bend an tih, huan pilril taka awmah khan a ni. March thla thli na tak thawt vuk vuk na kara lungngaihna namenlo lo thlengah chuan a ni.

Khawhar takin pa pakhat hi a indawm kun a, a velah chuan a fate’n tap chungin an bawr laih bawk a. Vur thli lo tlehin an tukverhte a khuh luk a, thlipui a inmun mek lai chuan, a fa tlum ber chu thawklehkhatah pawn lam panin a NU au chungin a tlanchhuak ta vut mai. Chu hraichawi awrawl chuan a chunnu, thihna kutin a chelh tawh chu a au ei(h) zo si lo!

Hmanhmawh takin a pa chuan naupang chu a thlazar hnuaia awm turin a umzui vat a, tichuan thanghnih lian zet chu William Jackson Smart-a chuan chun lovin, nu leh pa dinhmun chelhin a fate a lo awpkhawm ta a ni.

Senora Louise Smart-i, Mrs.John Bruce Dodd lo nita tan he thil thleng hi, PATE tana Ni bik siam tura a ngaihtuahna khalhtu pawimawh tak a ni. A pa hmangaihna leh inpekna te, a pasalin a fapa a hmangaihna a hmuh leh hriatte atang chuan PATE NI serh chu tihpuitlin ngei tumin a bei a, ram pum huapin hman a lo ni ta.’

Kum 1926 khan New York khawpuiah National Father’s Day Committee din a ni a, kum 1956-ah America rama Congress Joint Resolution in a pawm. Tichuan, kum 1972 khan US President Richard Nixon-a chuan June thlaa Chawlhni vawi thumna chu America ram pumah PATE NI bika serh turin a lo nemnghet a ni. Salvation Army te pawhin kan ni bikah dahin khel lovin kan lo hmang ve ta.

Tunge Patling? tiin in zawt ta ila, Bible thu atangte leh kan chhehvela mi pa-te kan mitthla-ah an lo lang suau suau mai thei. Pa tha chanchin ni lovin, Patling nih theih dan vawiin Pa-te Ni ah hian ilo zir ho teh ang.

Pathian a tih. Thufingte 1:7 'Lalpa tih hi finna bul a ni a; Nimahsela mi ate chuan finna leh zirtirna an hmusit thin'. Pathian a tih tlat avangin Patling nih a hlawh.

A nupui a hmangaih. A nupui laka a awm dan zawng zawng a fate'n an lo thlir reng a, chhungkua an din ve huna an nun dan tur an zir tih a hria. Nupuite zahpah lo, kutthlak ching a nih chuan, a fate'n thil nihphung rengah ngaiin an chhawm dawn si a, chuvangin a Nupui hmangaih leh duat takin a  dawm thin. A Fapa pawh pasal leh Pa nih tling takin a lo seilian ang a, a fanu pawhin chutiang mi chu pasal atan a beisei thei ang. Ephesi 5:28-ah chuan Pasal te'n anmahni taksa an hmangaih ang tluka an nupuite hmangaih turin min fuih. Mahni nupui hmangaih tu chuan amah a inhmangaih a ni.

A fate a ngaihven. An lamah bengchhi in a ngaihven thin. Mit leh beng lehlam TV/Mobile phone lama len a, lehlama lo dawnsawn ni lovin, ngunthluk taka lo ngaihthlak saktu a ni. An tet laia an hriatthiamloh chu hote a ni thei, hrethiam turin a lo tanpui a, an len hnua harsatna an tawh palhin pan hmasak berah an nei thin. Engthil pawh zalen taka an sawipui theih ni turin a ngaihven tlat a ni. Thufingte 1:5 ah chuan Pa fingin finna leh thuril sawite hriatthiamna a neih tur thu min hrilh a ni.

A fate mamawh a phuhruk sak. A chuang aliam, an duh nazawng pek tur tihna a ni lova, an nitin mamawh, an thanlenna atana pawimawh engkim a ngaihtuah sak a ni. I Timothea 5:8 ah chuan, miin a chhungkhat lainate a ngaihsak lo va, a chenpui chhungte ngei pawh a ngaihsak loh chuan rinna a phatsan a, ringlo mi ai pawhin a thalo zawk, tiin min hrilh a. Pathian awm ringlote mahin an chhungkua an ngaihsak a, an enkawl theih chuan, mahni fate ngaihsaklo leh enkawllo chuan Patling nih a la hlat hle.

A fate a thunun thin. Mahni inchhung atangin thununna hnuaia awmdan fate zirtir a pawimawh tih a hria. Chutiangin Sikul thuneitute leh khawvel dan hnuaia rem taka awm dan an lo zir thei ang. Vaukhanna tawngka chhuah thlazen loh tur, thununna an chunga a lek dan an thlir reng a, a sawi anga a tilo anih phei chuan, palzut dan an zir thuai dawn a ni. An laka a phut anga a awmlo anih leh lek phei chuan, Pathian thuneihna hrelo in an lo thanglian dah ange. An zah tlakin a nung a, hmangaih taka thununin a kaihruai thin.

Finna dilin a tawngtai thin. A fate hriat thiamloh leh mamawh zawng zawng phuhruk turin theihna a nei lo tih a inhria. Patling ni turin a finna, hmangaihna leh dawhtheihna te a tawk hauhlo, chuvangin, a neitu Pathian hnenah a dil thin. A fate tana Patling ni turin tanpuitu a mamawh a, tanpui theitu chu Pathian chauh a ni.

Bang lovin a fate tan a tawngtai thin. A fate awmna hmun zawng zawngah a awm ve theilo, khawikipah a humhim phalo tih a hria. Englai pawha hmutu leh humhim theitu Pathian hnenah a fate a hlan thin. Thil tha leh thalo thliar hrang turin a zirtir a, amaherawhchu, chutiang thlangfel tura thutlukna an siam a tul hunah an kiangah a awm ve thei si lo. A fate tan tawngtai in, Pathian kutah a kawltir ta zawk a ni. A hmangaih aia nasa in a hmangaih a, thil kalhmang pawh a hre zawk tih hriain, A hmangaihna angchhunga lo humhim turin a ngen thin.

A fate entawn tlakin a nun a veng tha. Thufingte 22:6 a kan hmuh angin, kan fate hi an kalna tur kawng kawhhmuhin kan zirtir an ngai a, chungte chu an upat hunah an theihnghilh hauh lo ang! A duh emaw duhlo emaw, a fate tan chuan an 'IDOL' a ni tlat, a awmdan tinreng zirin an ngaisang em em a ni. I pa i ngaihsan thin zia te kha ngaihtuah la, a ziarang i pholang ang bawkin, i fate pawhin an nunpui dawn tih hre reng ang che. Patling chuan fate entawn tlak ni turin a nun a vawng tha thin.

Hun tawp atan a fate a buatsaih fel. Thufingte 23:24 ah chuan, 'Mi fel pa chu nasa takin a hlim ang a, fa fing hringtu chuan a chungah lawmna a nei ang', tih kan hmu. A fate'n in inlum an chhuahsan hun a lo la herchhuak ang, chumi atan a theihtawp in a lo inbuatsaih lawk. Chu aia pawimawh lehzual chu chatuan hun atan buatsaih a pawimawh tih a hria. Thutlukna a siamsak thei hauhlo, amaherawhchu, thutlukna dik an thlan theih nan a kaihruai thei thung. Rawngbawltu, Doctor, Engineer, IAS ni tura buatsaih tur chauhvin ROHLU Lalpa'n a pe lo a, chatuan NUNNA ROHLU nei ngei tura enkawl chu a koah a innghat tih a hria.

Patling nih hi thil awlai ani hauhlo mai le, amaherawhchu, thil tih theihloh erawh a ni hauh si lo. Beih fan fan a ngai a, tawngtaina tam tak nen, thutlukna dik siamte pawh a ngai. Mahni chauh chuan a theiloh ang, Pathian pawhin a phut lo a ni. Patling dinhmun luah tura kan khualzin kawng kan zawh mekah hian Pathian chauh rinchhanin bei ila, mal min sawm ngei ngei ang.

Vawin Pate Ni ah hian Pathian lehkhabu Rom 8:12-17 thu hi lo thangmawi lehzual se a va tha em! “Abba! (Ka pa!)” tiin khawi hmunah pawh, enghunah pawh kan au thei a, kan thatna tura min thawhsak tur hian ‘super power’ ni mai lovin ‘Supreme Power’ neitu a la ni zui. Khawvel leh a chhunga awm zawng zawngte hi A kutphah chhungah kan awm asin!


Jean Ralte

1 comment: